Сергеева Людмила Сергеевна
воспитатель первой квалификационной категории
МДОУ «Детский сад №5 «Колокольчик»
РМЭ, Волжский район, село Эмеково
Цель: Йоча — влакым шочмо элым пагалаш туныкташ.
Задаче — влак:
1. Йоча-влаклан чодыран поянлыкшым, пайдалыкшым ончыкташ.
2. У мут ден палдараш, марла мутланаш туныкташ.
3. Пÿртÿсым йöраташ да аралаш туныкташ.
У мут-влак: аралаш, пайда, юж, яндар, тÿзлана.
Вес туныктымо область — влак дене кылым кучымаш: познаний, социализаций, физкультура, экологий, музыка.
Кучылтмо пособий: Чодыралан келшыше пособий — влак: поҥго, пушеҥге, емыж — влак; корзинка, маска чием.
Занятийым эртарымаш:
Воспитатель: Салам лийже!
Толза, йоча-влак, йырак шогалза
Ваш ончалза, шыргыжалза!
Киддам пенгыдын кучалза.
Чыла сайым гына тыланыза!
Воспитатель: Йоча-влак, тыланда мый тыгай почеламутым лудын пуынем. Колыштза. Тиде почеламутым С.Чавайн возен. Почеламутшо — «Мый моткоч йöратем» маналтеш.
«Мый моткоч йöратем»
Кумда чевер нурым,
Волгатше эҥерым,
Шем кинде тÿсан пÿнчерем.
Мый моткоч йöратем-
Тиде шочмо элем!Умен шочшо шурным
Чечен кайык мурым,
Лыжга да ласка мардежнам,
Янда гае яндар каванам
Мый моткоч йöратем —
Тиде шочмо элем!
Воспитатель: Кö мылам каласа? Мо нерген тиде почеламутышто ойлалтеш?
Йоча-влак: Мемнан Марий Эл эн мотор, эн поян.
(Йоча-влакын вашмутышт)
Воспитатель: Йоча-влак, мемнан пÿртÿсше мо дене поян?
Йоча-влак: Мемнан пÿртÿсше емыж ден, янлык ден поян.
(Йоча-влакын вашмутышт)
Воспитатель: А эше мо дене поян? Колыштза, мый тыланда загадкым лудын
пуэм, а те палаш тöчыза.
Тушто шуко янлык,
Шудо-влак-эман.
Тушто тÿрле кайык,
Шудышто — саска
Юж яндар —
Шÿлашат ласка.
(Чодыра)
Йоча-влак: Тиде чодыра!
Воспитатель: Чынак, йоча — влак, чодыра — тиде мемнан поянлыка. Мемнан
шöрыште чот шуко чодыра.
Воспитатель: Йоча-влак, мый тыланда чодыраш каяш темлем. Келшеда?
Йоча-влак: Мые уло кумылын каяш келшена.
Воспитатель: Шинчына вагоныш, чодыраш писын кудалына.
Ту-ту-ту!Ту-ту-ту!
Ту-ту-ту!Ту-ту-ту!
Поезд писын кудалеш.
Теве тышке шогалеш.
— Налыда мо мемнамат?
— Налына ме тендамат!
Ту-ту-ту!Ту-ту-ту!
Ту-ту-ту!Ту-ту-ту!
Поезд писын кудалеш.
Теве тышке шогалеш.
(Тиде жапыште чодыра гÿжлымо йук грамзапись йоҥга)
Воспитатель: Ончалза, могай кугу мемнан чодыра. Колыштза кузе гÿжла.
(Йоча-влак колыштыт чодыра гÿжлымо йÿкым)
Воспитатель: Йоча-влак, чодыраште могай пушеҥге кушкыт?
Йоча-влак: Чодыраштына шуко пÿнчö, кож, нулго, шопке, куэ, шоло кушкыт.
Воспитатель: Могай емыж чодыраште кушкеш?
Йоча-влак: Мемнан чодыраште тÿрло-тÿрло емыж кушкеш: снеге, мöр, модо, эҥеж да тулеч молат.
Воспитатель: А понгыжо! Могай тÿрло поҥго уке гын. Йоча-влак, могай
понгым паледа?
Йоча-влак: Коявонго, курезе, кочывонго, ужарÿмбал, лышташвонго, опонька.
(Тиде жапыште «чодыра таргылтыш» лектеш)
Воспитатель: Йоча-влак, айста чодыра таргылтыш дене саламлалтына.
Йоча-влак: Салам лийже, чодыра таргылтыш!
Чодыра таргылтыш: Салам лийже, салам лийже, йоча-влак! Те мылам полшен кертыда мо? Шинчам шÿкшын ужеш, поҥгым погенам, кудыжо сай, кудыжо осал ом пале. Мылам ойыраш полшеда мо?
Йоча-влак: Полшена, ме поҥгым сайын палена.
Дидактический модыш » Чын погыза«
Йоча-влак ик корзинкаш шÿкшö поҥгым погат, вес корзинкаш сай поҥгым погат.
Чодыра таргылтыш: Йоча — влак, пеш кугу тау, поҥгым ойыраш полшымыланда.А ынде , айста пырля модына!
«Канымаш» (физкультминутка)
Чодра таргылтыш (йоча-влак дене пырля модеш)
Мардеж шÿргыш пуалеш
Пушеҥгыже лÿҥгалтеш
Тышке-тушко, тышке-тушко
Пушеҥгыже лÿҥгалтеш.
Кож йымач мераҥ лектеш,
Йолжо дене тавалта.
Сур пират йырге пöрдын савырна.
Ала кушеч кугу маска лектеш.
Писыракын шылза, йоча-влак!
(Маска йоча-влакым поктылеш, кучен огеш керт да шылеш)
Чодыра таргылтыш: Ой, йоча-влак, йöршын нойышым. Изиш каналташ шинчам. Яра жапым эртатараш огыл манын, мый тыланда йодышым пуаш тÿҥалам:
— Чодыра айдемылан могай пайдам пуа?
Йоча-влак: Чодыра айдемылан пеш кугу пайдам пуа. Тудо вÿдыжгым аралаш полша, кукшо мардеж деч пасум авыра. Тушто шуко мöр, поҥго кушкеш. Чодыра емыжлан поян. Чодыра — шуко янлыклан пöрт. Чодыра южым эрыкта.
Воспитатель: Садлан тудым аклаш, аралаш, угыч шындаш кÿлеш.
Чодыра таргылтыш: Чодыраште шкендым кузе кучаш кÿлеш?
Йоча-влак: Чодыраште тул дене модаш огеш лий, тыге пожар лийын кертеш, да шуко пушенге пыта. Янлык-влак, кайык-влак, копшанге- влак, тÿрлö шудо пытат.
Чодыра таргылтыш: Чодыраште кычкыраш огеш лий. Кайык, янлык-влак лÿдытат, шке илыме верыштым кудалтен каен кертыт. Пеледышым кÿраш, поҥгым чумен каяш лиеш мо?
Йоча-влак: Чодыраште кычкыраш, пеледышым кÿраш, янлыкым мöҥгыш налаш, шÿкшö поҥгым чумен кышкаш огеш лий. Поҥго дене янлык-влак эмлалтыт.
Чодыра таргылтыш: Тугеже чодырам аралаш кÿлеш мо?
Йоча-влак: Чодыра — Марий Элын поянлыкше. Тудым аралаш кÿлеш.
Чодыра таргылтыш: Чын, йоча-влак. Аралыза чодырам, пÿртÿснам, тек пеледеш, тÿзлана шочмо мландына.
Чодыра таргылтыш: Йоча-влак, те шуко мемнан пÿртÿс нерген паледа. Паледа шкендам кузе чодыраште кучаш кулеш. А эше чодыра нерген шуко калык мут уло. Паледа мо?
Йоча — влак: Палена.
-Пушеҥгым руаш неле огыл, тудым ончен кушташ неле.
-Пушеҥге вÿд дене, вÿдым арала.
-Чодыран верыште юж яндар, еҥ таза, калык поян.
-Ик пушеҥгым руэт гын ,кокытым шынде.
Чодыра таргылтыш: Молодец улыда. Садлан мый тыланда тыгай пöлекым пуэм.
(Чодыра таргылтыш йоча-влаклан пöлекым пуа, чеверласа да кая)
(Йоча-влак детский садыш марий мурым мурен пöртылыт).
Автор: Сергеева Людмила Сергеевна
Должность: воспитатель первой квалификационной категории
Место работы: МДОУ «Детский сад №5 «Колокольчик»
Месторасположение: РМЭ, Волжский район, село Эмеково
Дата изменения: 09.12.2014
Дата публикации: 09.12.2014